- Bạn em là thám tử thực thụ, anh Pico à - Diego tuyên bố - Các cậu lấy danh thiếp cho anh Pico xem đi.

Bob đưa cho anh Pico tấm thiếp giới thiệu về hoạt động của bộ ba. Trên thiệp có ghi:

BA THÁM TỬ TRẺ

Điều tra các loại

Thám tử trưởng: Hannibal Jones

Thám tử phó: Peter Crentch

Lưu trữ và nghiên cứu: Bob Andy

Thấy anh Pico đa nghi, Hannibal đưa thêm tấm thiệp thứ nhì có ghi dòng chữ như sau:

“Chúng tôi xác nhận người cầm thẻ này là thám tử tự nguyện hợp tác với lực lượng cảnh sát thành phố Rocky.

Xin mọi người hãy giúp đỡ người mang thẻ, nếu có yêu cầu.

Samuel Reynold

Cảnh sát trưởng”

- Tôi thấy các cậu đúng là thám tử thật - Pico thừa nhận - nhưng tôi vẫn nghĩ rằng các cậu ảo tưởng hoài công. Làm thế nào tìm lại được dấu vết của một vũ khí đã mất tích cách đây hơn một thế kỷ?

- Anh cứ để các bạn làm thử đi - Diego năn nỉ.

- Cậu có mất gì đâu - Chú Titus nói thêm.

Pico nhìn trang trại đổ nát rồi thở dài:

- Được! Cứ tìm thử! Tôi sẽ cố hết sức để giúp đỡ các cậu. Nhưng hãy tha lỗi cho tôi, nếu tôi không lạc quan. Trước tiên, các cậu sẽ bắt đầu từ đâu?

- Em chưa biết, nhưng em sẽ suy nghĩ - Hannibal hứa.

Trong khi đó, Hans đã đến cùng chiếc xe tải nhẹ. Gia đình Alvaro, có Guerra và Huerta hộ tống, lên đường đến nhà ông láng giềng Emiliano Paz. Xe tải nhẹ của ông Jones đi về nhà. Ba thám tử trẻ ngồi phía sau.

- Anh Pico nói đúng - Peter nói - Bọn mình sẽ bắt đầu từ đâu đây?

- Câu trả lời nằm trong tay cậu - Hannibal đáp và chỉ cái bảo vệ bao gươm mà bạn đang cầm - Cậu có để ý mấy ký hiệu nhỏ khắc trên kim loại trang trí không? Ta sẽ gọi điện thoại cho bác Hitchcock. Bác sẽ chỉ cho ta một người nào đó biết giải mấy ký hiệu này. Mình đã có ý nghĩ sơ sơ về chuyện này và, nếu mình không lầm, ta đang nắm phần đầu của một hướng sẽ dẫn ta đến thanh gươm Cortès!
•Chương 5: CUỘC ĐIỀU TRA BẮT ĐẦU
- Tuyệt vời! - Giáo sư Marcus Moriarty reo lên - Không còn nghi ngờ gì nữa, các cậu à! Cái bảo vệ bao gươm này mang ấn chương hoàng gia Castille.

Chiều thứ sáu hôm đó, Ba Thám Tử Trẻ đang ở trong văn phòng của vị giáo sư, một chuyên gia về lịch sử Tây Ban Nha và Mêhicô, mà ông Hitchcock đã giới thiệu và gửi gắm ba bạn. Ngày hôm đó, ngay sau khi tan học, bộ ba đã xin được anh Hans chở đến Los Angeles, đến nhà vị giáo sư danh tiếng.

- Hiển nhiên - giáo sư nói tiếp - là vật này đã từng thuộc vua Tây Ban Nha vào đầu thế kỷ thứ XVI. Các cậu tìm thấy ở đâu vậy?

Hannibal tiết lộ cho giáo sư biết và kể về pho tượng.

- Cái bảo vệ bao gươm này có đủ xưa cổ để có thể nghĩ là của thanh gươm Cortès của gia đình Alvaro không ạ?

- Thanh gươm Cortes à? Thật ra, thì có, vật này thuộc cùng một thời đại. Nhưng thanh gươm danh tiếng đã bị mất tích cùng Don Sebastian, hồi năm 1846, trừ phi... chẳng lẽ các cậu đã tìm ra cả thanh gươm sao?

- Dạ không, thưa bác - Bob nói.

- Đúng hơn, là chưa tìm ra - Peter chỉnh.

- Bác làm ơn chỉ cho tụi cháu làm cách nào có thể tìm hiểu và biết xem chuyện gì đã thật sự xảy ra với Don Sebastian hồi năm 1846.

- Tôi nghĩ các cậu sẽ tìm thấy mọi tài liệu liên quan đến dòng họ Alvaro ở Thư viện Lịch sử thành phố Rocky - Giáo sư giải thích - Và cả một số liên quan đến cuộc chiến tranh Mehicô. Ở đó, hồ sơ lưu trữ phong phú lắm. Năm 1846 đặc biệt rất đáng nghiên cứu. Cuộc chiến tranh Mêhicô là một giai đoạn lạ lùng trong lịch sử Californie nói riêng và Mỹ nói chung.

- Tại sao vậy bác? - Bob hỏi.

- Tháng 4 năm 1846, chính phủ Hoa Kỳ dã tuyên chiến với Mêhicô để chiếm đất, dường như kể cả đất Californie. Dưới ách thống trị Mêhicô, nhiều người dân Californie sống một cuộc sống cơ cực. Phần lớn là những người yankee đến đó lập nghiệp, nhưng cũng có "trưởng trại” Tây Ban Nha cũ. Khi hải quân Mỹ phong toả các hải cảng Californie, hồi đầu cuộc chiến, thì không có sự kháng cự nào hết. Lính đóng quân dọc theo bờ biển. Một số lớn là lính tự nguyện thuộc đạo quân viễn chinh Mỹ của John C. Fremont. Thời đó, Fremont đang ở Californie và lính của ông cư xử như quân xâm lược trước khi có tuyên chiến.

- Ở trường, tụi cháu có được học về sĩ quan Fremont - Bob nói.

- Như tôi đã nói, hải cảng không hề kháng cự. Tất cả đã diễn ra nhẹ nhàng. Kể cả các trưởng trại Tây Ban Nha, tuy không thích tình hình, cũng không tỏ ra chống đối thực sự. Khi ấy, tướng chỉ huy Mỹ, do Fremont cử ở lại Los Angeles và có toàn quyền, đã hành động một cách tai hại, bắt giữ các chủ trang trại trong vùng và làm nhục họ một cách không cần thiết. Nhân dân nổi dậy. Tôi nghĩ Don Sebastian Alvaro đã là âm nhân của tướng chỉ huy này. Nếu sống, có lẽ ông đã lãnh đạo cuộc khởi nghĩa. Dòng họ Alvaro trung thành với Mêhicô. Dường như con trai của Don Sebastian đã chiến đấu cùng quân đội Mêhicô chống lại quân xâm lược Mỹ, chính tại Mêhicô. Nhưng ở Californie, cuộc chiến chỉ kéo dài vài tháng. Quân đội bị Mỹ trấn áp và Mêhicô chính thức nhượng Californie cho Hoa Kỳ vào năm 1848, khi hết chiến tranh.

- Vậy ở vùng của mình, người ta đã đánh nhau - Peter thốt lên - Nghe hấp dẫn quá!

Giáo sư Moriarty nghiêm khắc nhìn Peter.

- Cũng có thể chiến tranh là hấp dẫn, nhưng trải qua rất nhiều đau khổ... Tôi hiểu rằng các cậu nhỏ tuổi, các cậu say mê phiêu lưu... Vậy các cậu nghĩ rằng thanh gươm Cortès có thể còn trong xứ này và các cậu đang truy lùng gươm, phải không? Đã mấy thế kỷ nay, không hề thấy thanh gươm. Tôi vẫn luôn nghĩ rằng đó chỉ là truyền thuyết. Tuy nhiên, tôi sẽ rất vui nếu các cậu thông tin cho tôi về công cuộc tìm kiếm.